Principes voor Human-Conscious Design®

Er wordt steeds meer erkend dat we de wereld allemaal anders waarnemen en dat we, om goed te kunnen gedijen, ruimtes moeten creëren die aan ieders behoeften voldoen. Het concept van inclusief ontwerpen roept echter vaak het idee op van compromissen die de creativiteit remmen en leiden tot inspiratieloze oplossingen en ruimtes. 

Onze nieuwe gids Principes voor Human-Conscious Design® pakt deze misvatting aan en stelt dat ontwerpen met specifieke behoeften in gedachten juist creativiteit kan ontketenen. In onze nieuwe gids zetten we daarnaast uiteen hoe een inclusief ontwerp te ontwikkelen, geschikt voor iedereen.

“Er wordt tegenwoordig veel gesproken over diversiteit. Hierbij denken we al snel aan rassendiversiteit, genderdiversiteit en etnische diversiteit. Maar diversiteit in hoe we de wereld ervaren is ook belangrijk.”

Richard Thaler - Nobelprijswinnaar voor ‘gedragseconomie’

Wat is neurodiversiteit?

Geen mens is hetzelfde, het is dan ook niet gek dat er verschillende manieren zijn waarop we naar de wereld kijken. Neurodiversiteit gaat over de diversiteit in onze manier van denken. Deze manieren van denken hebben niets te maken met bijvoorbeeld religie of politieke overtuigingen, het is biologisch bepaald.

Neurodiversiteit valt grofweg op te delen in twee categorieën, namelijk neurotypisch en neurodivergent. Neurotypisch is wat wij vaak als de norm beschouwen, dit komt het meeste voor. Neurodivergent betekent dat men anders naar de wereld kijkt dan veel anderen. Voorbeelden van neurodivergente neurotypes zijn autisme, ADHD, dyslexie en dyspraxie.

Naar schatting is één op de zeven mensen neurodivergent – velen daarvan hebben geen officiële diagnose.

Wat is neurodiversiteit

“Neurodivergentie wordt vaak geassocieerd met ondermaatse prestaties. Feedback is vaak gericht op wat het individu moet doen om zich te verbeteren, in plaats van te kijken naar omgevingsfactoren die hun vermogen om te presteren mogelijk beperken.”

Helen Needham - Oprichter Me.Decoded

Belangrijke factoren voor een inclusief ontwerp

Inclusief ontwerpen is cruciaal voor een functionele en aangename omgeving. Dit kan alleen maar als u rekening houdt met onderlinge verschillen tussen mensen. Onderlinge verschillen in onder andere capaciteit, maar ook in hoe zij de wereld om hen heen ervaren. Door een omgeving te creëren die inspeelt op deze verschillen zorgt u voor succesvolle lessen, productieve werkdagen en een prettige oude dag.

Er zijn drie zeer belangrijke overwegingen voor een inclusief ontwerp. Dit is heeft voornamelijk betrekking op verschillen in het sensorisch verwerken van prikkels, in cognitief functioneren en in het reguleren van emoties.

1. Sensorisch verwerking

Hoe we geluiden, geuren en texturen waarnemen in ons dagelijks leven.

We komen dagelijks in aanraking met meer dan 11 miljoen stimuli per seconde, zoals geluiden en geur. We kunnen slechts 50 van deze stimuli per seconde bewust verwerken.

Neurodiverse mensen hebben te maken met hypersensitiviteit of hyposensitiviteit. Hypersensitieve mensen verwerken te veel stimuli en hebben dus baat bij een prikkelarme omgeving. Hyposensitieve mensen verwerken daarentegen weinig sensorische informatie, voor hen is een prikkelrijke omgeving daarom fijn.

2. Cognitief functioneren

Hoe goed we in staat zijn om dingen gedaan te krijgen

De executieve of cognitieve functies van het brein worden ook wel ons management systeem genoemd. Dit komt doordat het te maken heeft met planning, het verdelen van onze aandacht en het nadenken over onze handelingen. Mensen die hier moeite mee hebben, hebben vaak ook moeite met onthouden op de korte termijn.

Daarnaast is het lezen van sociale signalen (non-verbale communicatie, gezichtsuitdrukkingen, etc.) voor hen soms ingewikkeld. Voor deze mensen is het fijn om duidelijke gebieden in te richten voor doelen die makkelijk te begrijpen zijn. Zo weet men wat er van hen wordt verwacht wanneer ze een bepaalde zone betreden.

3. Emotionele regulatie

Hoe we met onze gevoelens omgaan

Iedereen ervaart emoties, en moet leren hiermee om te gaan. Soms hebben we een goede dag, soms lijkt alles tegen te zitten.

Neurodiverse mensen hebben meer moeite met het reguleren van deze emoties. Zij ervaren emoties intensiever en langer dan neurotypische mensen. Een inclusief ontwerp houdt hier rekening mee.

“Ik ben gevoelig voor aanraking. Ik kon tot mijn tienertijd geen jeans of wollen truien dragen. Dit is eigenlijk een van de meest voorkomende vormen van overgevoeligheid die ik heb gevonden bij autistische mensen. Velen van hen houden er niet van om aangeraakt te worden.”

Guillaume Alemany - auteur en spreker (gediagnosticeerd met autisme)

Een ontwerp voor iedereen

Een ruimte zo inrichten dat iedereen, zowel neurotypisch als neurodivers, productief kan zijn lijkt moeilijk. Toch is het mogelijk. Met de juiste balans en keuzes richt u een ruimte in waar iedereen het beste uit zichzelf kan halen. U dient hierin rekening te houden met: 

Dementievriendelijk ontwerpen

Hoewel sommige inzichten als het gaat om ontwerpen met aandacht voor neurodiversiteit ook van toepassing zijn in de ouderenzorg, zijn er specifieke ruimtelijke en materiële aspecten die een belangrijke rol spelen in de omgang met mensen met alzheimer en dementie.

Met de nadruk op hoe oppervlakken en afwerkingen de creatie van veilige, vertrouwde en therapeutische omgevingen kunnen ondersteunen, hebben we in onze gids enkele richtlijnen voor het maken van weloverwogen materiaalkeuzes op een rijtje gezet.

“Het aantal personen met dementie neemt explosief toe. Tot 2050 zal dit aantal bijna verdrievoudigen en oplopen tot 153 miljoen diagnoses wereldwijd.”

Alzheimer Nederland

Virtual Reality - Empathy Platform

Het ontwerpen van een zorginstelling is een uitdagend proces dat een diepgaand begrip vereist van hoe ouderen hun omgeving beleven. Tarkett biedt daarom – in samenwerking met de makers van VR-EP – een virtual reality tool aan. Dit Virtual Reality-Empathy Plarform (VR-EP) ondersteunt architecten en designers op het gebied van dementievriendelijk ontwerpen.

‘Met onze VR-EP bril kunt u een ruimte bekijken door de ogen van iemand met dementie.'

Een oplossing voor het leven

De juiste vloer- en wandbekleding dragen positief bij aan een stimulerend én gezond binnenklimaat. Door bewuste keuzes te maken in het omgevingsontwerp creëert u optimale omstandigheden voor de gebruikers gedurende het leven.  

In het verlengde van onze Tarkett Human-Conscious Design® belofte, worden onze oplossingen constant doorontwikkeld om vloer- en wandproducten te ontwerpen goed voor mens en planeet. Deze holistische manier van werken stelt ons in staat te voldoen aan de verwachtingen van onze klanten en tegelijkertijd onze planeet te beschermen. Samen met onze partners leveren wij veilige en gezonde leefruimtes waarin mensen alles uit zichzelf kunnen halen. Zo ondersteunen we huidige en toekomstige generaties op meerdere niveaus. Bij ons staan mens en planeet centraal. Bekijk hoe we dit doen, via onderstaande buttons. 

Meer informatie?

Meer weten over hoe u een schoolgebouw, kantoor, zorginstelling of dergelijke inclusief kunt ontwerpen? Download onze gids vol uitleg en tips omtrent gebruiksvriendelijke ruimtes voor iedereen of neem contact op voor meer informatie.